เมื่อวันที่ 17 - 21 ธันวาคม 2567 ที่ผ่านมา ได้มีการลงพื้นที่ติดตามผลงานวิจัยโดย คณะทีมวิจัยจากศูนย์วิจัยระบบเศรษฐกิจหมุนเวียน (CEWT) มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง ประกอบไปด้วย อาจารย์ ดร.เขมชาติ เขมาวุฒานนท์ หัวหน้าโครงการวิจัย และ รักษาการแทนผู้ช่วยคณบดีสำนักวิชาเทคโนโลยีดิจิทัลประยุกต์ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง, อาจารย์ ดร.สมรรถชัย แย้มสอาด สำนักวิชาการจัดการ สาขาวิชาการจัดการโลจิสติกส์และโซ่อุปทาน และ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ปเนต มโนมัยวิบูลย์ คณะโลจิสติกส์ มหาวิทยาลัยบูรพา ร่วมกับ ผู้แทนจากมูลนิธิโคคา-โคลา ประเทศไทย, บริษัทไทยน้ำทิพย์ จำกัด และ มูลนิธิการจัดการทรัพยากรอย่างยั่งยืน (3R) ร่วมกิจกรรมลงพื้นที่ติดตามผลงานวิจัย “โครงการศึกษาการจัดการขยะและวัสดุรีไซเคิลบนพื้นที่เกาะอย่างยั่งยืน” และทำกิจกรรม CSR ที่เกาะหมาก จังหวัดตราด
โดยเป้าหมายของงานวิจัยในครั้งนี้มาจากปัญหาด้านสิ่งแวดล้อมที่สำคัญประการหนึ่งในแหล่งท่องเที่ยวของไทยคือการจัดการขยะ เนื่องจากแหล่งท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงของประเทศไทยที่สำคัญส่วนหนึ่งเป็นเกาะ แต่เกาะเหล่านี้ที่ตั้งอยู่ในพื้นที่ห่างไกลทำให้ขาดระบบการจัดการขยะที่ดี แม้ว่าการเก็บขนและกำจัดขยะจะเป็นหน้าที่ตามกฎหมายขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) แต่ในทางปฏิบัติ อปท. ขนาดเล็ก โดยเฉพาะที่ยังเป็นองค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.) นั้นยังไม่มีศักยภาพในการกำจัดขยะที่เกิดขึ้นอย่างถูกต้อง เพื่อทดลองแก้ไขปัญหาตามตัวแบบทางเศรษฐกิจแบบ Bio-Circular-Green หรือ BCG Economy โดยอาศัยกลไกที่ให้ผู้ผลิตแสดงความรับผิดชอบเพิ่มขึ้น (Extended Producer Responsibility) หรือ EPR ในการอุดช่องว่างและช่วยให้ห่วงโซ่การรีไซเคิลของประเทศไทยมีความสมบูรณ์มากขึ้น และ เน้นที่เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development Goals : SDGs) มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวงจึงได้จัดทำ “โครงการจัดการขยะรีไซเคิลบนเกาะ-อ่าวไทยฝั่งตะวันออก” ภายใต้การสนับสนุนงบประมาณจากมูลนิธิโคคา- โคล่า ประเทศไทย (มูลนิธิฯ) โดยมีแหล่งท่องเที่ยวแบบเกาะในภาคตะวันออกได้แก่ เกาะช้าง เกาะหมาก เกาะกูด เกาะเสม็ด และเกาะล้าน เป็นพื้นที่เป้าหมายสำหรับการสนับสนุนการเก็บรวบรวมและขนส่งเศษวัสดุเพื่อนำไปสู่กระบวนการรีไซเคิล
ซึ่งจากผลการวิจัยตลอดที่ผ่าน จนถึงปัจจุบันมาทางโครงการได้รวบรวมขยะรีไซเคิลจากเกาะทั้ง 5 เกาะไปได้น้ำหนักรวมมากกว่า 5,414.14 ตัน และในปี 2567 ปีล่าสุดได้รวบรวมขยะรีไซเคิลจากเกาะได้มากกว่า 2,221.83 ตัน ซึ่งเกินกว่าเป้าหมายที่ตั้งไว้ ด้วยความร่วมมือและการประสานงานของร้านของเก่าทั้ง 21 รายบนเกาะทั้ง 5 และนอกจากนี้ยังได้พัฒนาระบบ island recycle waste management system ขึ้นมาเพื่อบริหารจัดการข้อมูลผ่านทาง API Line และระบบอัจฉริยะ
นอกจากการลงพื้นที่ติดตามผลงานวิจัยแล้ว ยังมีการพูดคุยหารือกับ องค์การบริหารส่วนตำบลเกาะหมาก โดยตัวแทน และ ตัวแทนชุมชนบนเกาะหมาก ส่งผลให้ทราบถึงปัญหาการจัดการขยะภายในเกาะและ ประสานความร่วมมือกันเพื่อคิดหาแนวทางแก้ไขในการจัดการบนเกาะต่อไป
ความสำเร็จการประชุมความร่วมมือในครั้งนี้จะเป็นการต่อยอดในการพัฒนาการจัดการขยะรีไซเคิล และขยะประเภทต่างๆบนเกาะให้มีการพัฒนาการจัดการที่ดียิ่งขึ้น และการสร้างกลไกที่ชัดเช่นเพิ่มขึ้นโดยเน้นการเข้าถึงชุมชน และความตระหนักรู้ถึงความสำคัญในการจัดการขยะเพิ่มขึ้น โดยในปีถัดไปจะเป็นปีที่ 3 ของโครงการจะมีการพัฒนาต่อยอดที่เพิ่มขึ้นและมีการปรับปรุงระบบเพื่อใช้โลจิสติกส์และโซ่อุปทานเข้ามาวิเคราะห์เส้นทางการเดินเรือในการขนขยะออกจากเกาะ และนำระบบ AI เข้ามาพัฒนาพยากรณ์ปริมาณขยะที่จะเกิดขึ้นในอนาคตเพื่อการวางแผนบริหารจัดการขยะต่อไป และนอกจากนี้ทางคณะทีมวิจัย, มูลนิธิโคคา-โคลา ประเทศไทย, บริษัทไทยน้ำทิพย์ จำกัด และ มูลนิธิการจัดการทรัพยากรอย่างยั่งยืน (3R) มีแผนที่จะขยายผลที่ได้ไปยังเกาะอื่นๆนอกเหนือจากเกาะเป้าหมายต่อไป
